Nov 23, 20221 min read

อุปกรณ์เบรกพื้นฐานมีอะไรบ้าง

ระบบเบรกของรถบรรทุก รถพ่วงในบ้านเราจำแนกตามระบบสั่งงาน มี 3 แบบ เรียงลำดับตามยุคสมัยดังนี้

1. VACUUM ASSISTED BOOSTER หรือระบบเบรกสูญญากาศ นิยมใช้ในรถบรรทุกขนาดเล็กไม่เกิน 6 ล้อ เช่น 4 ล้อ และ 6 ล้อเล็ก (แต่หม้อลมไม่ใช่แบบปิ๊กอัพ) ซึ่งในปัจจุบันเริ่มหายไปจากตลาดรถบรรทุกในประเทศแล้ว

2. AIR OVER HYDRAULIC BRAKE SYSTEM หรือระบบลมดันน้ำมัน โดยระบบนี้นิยมใช้กับระบบดรัมเบรก ที่ใช้กระบอกเบรก (Wheel Cylinder) ซึ่งยังสามารถพบเห็นได้ตามหัวรถบรรทุกเก่าที่อยู่ในช่วงหลังปี 2010

3. AIR BRAKE SYSTEM ระบบเบรกลมล้วนหรือเรียกว่า Full Air Brakes มาพร้อมกับหัวรถบรรทุกใหม่ตั้งแต่ช่วงปี 2010 เป็นต้นไป

ส่วนแรกของอุปกรณ์พื้นฐานที่จะมารู้จักกันคือ หม้อลมเบรก

หม้อลมเบรกคือ อุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานแรงดันลมให้เป็นพลังงานกล เพื่อกระตุ้นชุดฝักเบรกหรือชุดห้ามล้อให้เคลื่อนตัวไปข้างหน้าจนชนะแรงต้านของสปริง ส่งผลให้แกนลูกเบี้ยวบิดตัวทำให้ชุดฝักเบรกถ่างออกไปสัมผัสกับดรัมเบรกหรือดิสค์เบรกของตัวเบรกล้อ หม้อลมเบรกจะแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ แบบลูกลูบและแบบไดอะแฟรม

หม้อลมเบรกแบบลูกสูบ (Piston Brake Actuator)

คือหม้อลมเบรกที่ทำงานโดยกระบอกลูกสูบ หม้อลมเบรกจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือแบบกระบอกสูบเดี่ยวและกระบอกสูบคู่ โดยจะถูกแบ่งเป็น 2 ส่วน คือห้องแรงดันคงที่และแบบเปลี่ยนแปลงได้ ภายในตัวเรือนจะมีชุดกลไกควบคุมอากาศ ก้านดันลิ้นจะต่อกับขาแป้นเหยียบเบรกลิ้นกันกลับ ป้องกันการไหลย้อนกลับและรักษาแรงดันซีลหม้อลมเป็นตัวผนึกชึ้นส่วนที่เคลื่อนที่ภายในหม้อลมไว้

หม้อลมเบรกแบบไดอะแฟรม (Diaphragm brake actuator)

คือหม้อลมเบรกที่ใช้แผ่นไดอะแฟรมทำหน้าที่แทนลูกสูบ หม้อลมเบรกจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือแบบชั้นเดียวและแบบสองชั้น การเลือกใช้หม้อลมเบรกจะเกี่ยวข้องกับหลายปัจจัย เช่น น้าหนักบรรทุก จำนวนเพลา ชุดระบบเบรก ยางที่ใช้งาน ชุดช่วงล่างและอื่นๆ หม้อลมเบรกชั้นเดียว หม้อลมเบรก 2 ชั้น T24/30 หรือ T30/30 เป็นรุ่นที่นิยมใช้ในระบบเบรกรถพ่วงและรถเทรลเลอร์ในประเทศไทย ตัวหม้อลมเบรกจะติดตั้งที่เพลาล้อ มีฟังก์ชั่นเซฟตี้ที่ระบบลมเบรกอ่อน หม้อลมตัวนี้จะช่วยเบรกฉุกเฉินทำให้หยุดการเคลื่อนไหวของตัวรถพ่วงและรถเทรลเลอร์ได้ และยังสามารถคลายตัวสปริงล็อคปลดตัวเบรกของหม้อลมเพื่อขนย้ายตัวรถพ่วงและเทรลเลอร์ไปจุดอื่นๆได้